Sok z brzozy. Kiedy i jak zbierać oraz dlaczego warto go pić.

Sok z brzozy – oskoła, to w 100% naturalny napój energetyczny. Wzmacnia i odtruwa organizm. Dowiedz się kiedy i jak zbieram sok z brzozy oraz jak go piję z miodem. Poznaj właściwości, na co pomaga, przeciwwskazania i zastosowanie bzowiny. Wyjaśnię dlaczego warto samodzielnie pozyskiwać naturalny sok z brzozy, zamiast pasteryzowanego ze sklepu.

Sok z brzozy właściwości oraz skład

Sok z brzozy – oskoła to 100% naturalny napój energetyczny, bogaty w witaminy oraz makro i mikroelementy. Zawiera:

• aminokwasy
• pochodne kwasu salicylowego (budowa podobna do aspiryny)
• kwasy: jabłkowy i cytrynowy
• witaminy: C, B
• naturalne przeciwutleniacze
• garbniki
• flawonoidy
• związki terpenowe
• potas, miedź, wapń, żelazo, fosfor.
• sole mineralne
• cukier inwertowany

Sok z brzozy zawiera zaledwie 18 kcal na 100ml, czyli nieznacznie mniej niż woda kokosowa, której kaloryczność to około 19 kcal na 100g.

Słowianie przypisywali brzozie magiczną moc, wydzielającą dodatnią energię. Na Słowiańszczyźnie sok z brzozy określano oskołą lub bzowiną. W medycynie naturalnej oskoła wykorzystywana jest do walki z wieloma dolegliwościami i schorzeniami. Sok pozyskuje się z brzozy brodawkowatej (Betula pendula) oraz brzozy omszonej (Betula pubescens). Dowiedz się na co pomaga sok z brzozy.

Na co pomaga sok z brzozy?

Oskoła wzmacnia wyczerpany po ziemie organizm. Jest w 100% naturalnym energetykiem. Ze względu na swój bogaty skład wykorzystywana jest w leczeniu schorzeń i dolegliwości:

• Układu krwionośnego. Profilaktyczne picie bzowiny zapobiega chorobom układu krwionośnego oraz zakrzepicy.
• Anemii. Bogate źródło żelaza oraz pozostałych związków mineralnych i witamin sprawia, że sok z brzozy zalecany jest osobom z niedokrwistością.
• Wrzodów żołądka. Bzowina pozytywnie wpływa na przewód pokarmowy i dolegliwości wywołane wrzodami żołądka.
• Chorób nerek oraz wątroby. Oskoła działając moczopędnie, usprawnia pracę nerek, odtruwa organizm, zapobiega powstawaniu kamieni moczowych oraz skazy moczanowej. Wspomaga także pracę wątroby poprzez jej oczyszczenie i regenerację.
• Rwy kulszowej. Oskoła łagodzi bóle reumatyczne, a w szczególności rwę kulszową. Sok z brzozy wciera się w bolące miejsca. W aptekach dostępne są maści na bazie soku z brzozy.
• Problemów z cerą i włosami. Sok z brzozy rewelacyjnie wpływa na włosy i problemy ze skórą: łuszczyca, trądzik. Redukuje i wybiela piegi. Wpływa na regenerację włosów i skóry oraz przyspiesza gojenie się ran. Zapobiega łysieniu. Sokiem z brzozy można płukać suche, łamliwe, wypadające lub pozbawione blasku włosy. Oskoła sprawdza się do przemywania ran oraz do okładów.

Na co jeszcze pomaga oskoła?

Sok z brzozy z powodzeniem stosowany jest na odchudzanie. Poprawia przemianę energii. Wyczerpany po zimie organizm, podatny jest na infekcje wirusów grypy i bakterii. Sok z brzozy pity regularnie, wzmacnia odporność całego organizmu. Wspomaga pracę układu immunologicznego. Polecany jest w szczególności dla dzieci i osób starszych. Oskoła zalecana jest przede wszystkim po antybiotykoterapii. Zawartość salicylanów sprawia, że oskoła ma także działanie przeciwbólowe. W medycynie ludowej oskoła wykorzystywana jest leczniczo do zapobiegania raka, a w szczególności raka płuc. Sok zalecany jest osobom palącym papierosy. Zawarte saponiny wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu.

Sok z brzozy – przeciwwskazania.

Sok z brzozy podobnie jak miód pomimo bogatego składu i listy dolegliwości, na które pomaga, ma przeciwwskazania w niektórych dolegliwościach i schorzeniach. Są nimi:

• przede wszystkim uczulenie na pyłek brzozy, objawiające się: wysypką, swędzeniem
• niedrożność lub niewydolność układu moczowych
• obrzęki przy schorzeniach z nerek i serca.

Należy ostrożnie dawkować sok z brzozy u dzieci poniżej 10 lat. Duże ilości związku salicylany mogą powodować zespół Reye. Nie zaleca się picia zbyt dużych porcji wypijanych jednorazowo, gdyż ma duże właściwości energetyczne. Może wywoływać uczucie upojenia jak po alkoholu. Zobacz jak pić sok z brzozy.

Jaki ma smak sok z brzozy oraz jak go pić?

Naturalny sok z brzozy wbrew panującym mitom wcale nie ma słodkiego smaku. Być może słodki jest pasteryzowany i dosładzany sok ze sklepu, który ma nie wiele wspólnego ze świeżo zebranym sokiem z drzewa. Naturalny sok z brzozy ma tylko minimalnie wyczuwalną słodkość. Gdyby był słodki, to ludzie wykorzystywaliby go do produkcji bimbru! Niemniej jednak brzoza posiada w korze naturalny cukier. Wytwarza się z niej ksylitol – zdrowy zamiennik cukru białego. Porównałbym smak oskoły do rozcieńczonego w wodzie soku z winogron. Z pewnością można pić go bez żadnych dodatków. Nie każdemu oskoła smakuje. Znam “wymuskanych lalusi”, którym ten smak nie odpowiada. Osobiście lubię smak naturalnego soku prosto z drzewa. Czasami dla urozmaicenia smaku, dodaję łyżeczkę miodu lub odrobinę soku z malin do szklanki bzowiny.
Aby sok z brzozy zachował świeżość oraz cenne właściwości, przechowuję go w lodówce lub innym chłodnym miejscu. Po wyjęciu z chłodnego miejsce odczekuję, aż szklanka soku ogrzeje się do temperatury pokojowej.

Jak dawkować sok z brzozy?

W celach zdrowotnych oskołę powinno się pić przez 2 – 3 tygodnie (czyli okres czasu, kiedy brzoza daje sok), w ilościach około 1/2 do 1 szklanki każdego dnia (150ml – 250ml) w dwóch lub 3 dawkach. Czyli 3 razy dziennie po 50ml – 80ml przez 2-3 miesiące. Ja piję 1 szklankę 250ml 2 -3 razy dziennie. Duże ilości wypijane jednorazowo (ponad 1 litr) mogą powodować nadmierne pobudzenie, a nawet objawy upojenia jak po alkoholu. Przy kuracji sokiem z brzozy warto odstawić na bok: kawę, herbatę oraz alkohol.

Sok z brzozy kiedy zbierać?

Sok z brzozy zbieram, gdy wiosną temperatura na zewnątrz wzrasta i utrzymuje się przez kilka dni do kilkunastu stopni. W różnych regionach Polski jest to okres marca lub na przełomie marca i kwietnia. Wówczas brzoza uaktywnia swoje magiczne czynności życiowe i intensywnie pobiera wodę z ziemi, którą pozyskuję w postaci soku. Czas pozyskiwania brzozy trwa do okresu, aż drzewo zacznie wytwarzać listki – w drugiej lub trzeciej dekadzie kwietnia. Wówczas po około 2-3 tygodniach kończy się pozyskiwanie “eliksiru życia”.
W tym roku pospieszyłem się z pozyskiwaniem sok w pierwszej dekadzie marca. Przyszło ochłodzenie i dopiero od 30 marca brzoza zaczęła ociekać sokiem 🙂 Warto obserwować poprzez odłamanie kawałka gałązki, czy już sok kapie. Lepiej zacząć za wcześnie niż się spóźnić. Na początku brzoza wytwarza najsmaczniejszy, krystalicznie czysty sok. Pod sam koniec wydziela mętny sok. Jest to znak kończenia pobierania oskoły.

Jak zbieram sok z brzozy?

Sok pozyskuję z brzozy minimum kilkunastoletniej. Poznasz takie drzewo po tym, że ma pień o minimalnej grubości odpowiadający Twojemu udzie. Wybieram drzewa rosnące z dala od zanieczyszczeń i ruchliwych dróg.

Pozyskiwanie oskoły jest bardzo proste. Są 3 metody pobierania soku z brzozy:

• 1. Nawiercenie pnia drzewa (jest to najbardziej inwazyjna metoda)
• 2. Nacięcie siekierą kory drzewa (średnio inwazyjna metoda)
• 3. Obcięcie lub obłamanie gałązki (najmniej inwazyjna metoda)
  W 3 wymienionych przypadkach sok pozyskuje się na wysokości powyżej 60, najlepiej 100cm od ziemi od strony południowej. Strona południowa jest najbardziej nagrzana od słońca i tu wydziela się największa ilość soków. W zależności od wieku, a co za tym idzie wielkości, dziennie można pozyskać od 1 do kilku litrów soku z 1 drzewa, aby mu nie zaszkodzić. Pobieram oczywiście tylko tyle soku, ile jestem w stanie na bieżąco spożyć. Nie gromadzę soku na później, gdyż ma krótki okres przydatności. Na statystyczną 4 osobową rodzinę wystarczą 2 butelki zamocowane na gałązkach drzew.

1. Nawiercenie pnia drzewa.

Za pomocą ręcznej lub akumulatorowej wiertarki nawierca się od strony południowej na wysokości około 100cm otwór o średnicy powiedzmy 6mm na głębokość 1-2 cm. Nie ma potrzeby głębszego kaleczenia drzewa, ponieważ sok wydobywa się już po lekkim zadrapaniu pnia. Głębokość taka, aby zamocować rurkę do spuszczania soku wprost do butelki lub garnka. Najlepsza jest rurka miedziana. W praktycy doskonale sprawdzi się także silikonowy przewód dostosowany do kontaktu z żywnością. Ważne jest, aby średnica nawiercenia idealnie pasowała do średnicy rurki. W przeciwnym razie sok zamiast do pojemnika, będzie uciekał po korze drzewa!
Po skończeniu pobierania soku, miejsce nawiercenia należy zatkać dopasowanym kołkiem.

Przy tej metodzie uzyskamy przede wszystkim w krótkim czasie dużą ilość soku na dobę. Jest to najbardziej inwazyjna, ale bardzo skuteczna metoda i nie zależna od pogody. Wystarczy zabezpieczyć wlot butli przed deszczem i pozyskiwać przez całe 2-3 tygodnie.

2. Nacięcie kory drzewa za pomocą siekierki.

Za pomocą siekierki na wysokości około 100cm od strony południowej dokonujemy 2 ukośnych uderzeń siekierką, tak aby lekko dostać się do pnia pod nacięte korą. Do tego typu pozyskiwania oskoły nadaje się tylko drzewo wygięte w stroną południową. Pobieranie polega na podstawieniu naczynia pod skapującymi kroplami soku z drzewa. Metoda ma 1 wadę, a mianowicie musimy mieć dobra pogodę, aby nie nazbierać deszczu :-). Warto także zabezpieczyć garnek do poławiania czystą gazą.

3. Obcięcie lub obłamanie gałązki.

Dla użytku własnego jest to najlepsza i przede wszystkim najprostsza metoda. Tym sposobem uzyskuję optymalne ilości oskoły do własnego, bieżącego spożycia. Zawsze można pod kolejną gałązkę podłączyć dodatkową butelkę, by zwiększyć ilość pozyskiwanego soku. W przypadku wcześniej wymienionych metod, nie jest łatwo ograniczyć wydzielanie soku przez drzewo. Jednocześnie minimalnie ingerujemy w zdrowotność drzewa. Dodatkowo mamy pewność, że pobieramy 100% sok brzozy, a nie wodę z systemu korzeniowego na niskiej wysokości pnia :-).

Za pomocą sekatora (możesz oczywiści z jego braku, użyć zwykłych kombinerek budowlanych lub ostrego noża) obcinam kawałek gałęzi i wkładam w nią butelkę do poławiania soku. Wybieram gałązkę by zwisała do dołu, w przeciwnym razie sok będzie spływał po gałęzi, a nie do butelki. Butelkę przywiązuję za pomocą sznurka w kokardkę, aby zabezpieczyć przed spadnięciem pod wpływem wiatru lub ciężaru soku :-). Wybieram oczywiście młodsze i chudsze gałązki, które z pewnością daję więcej soku niż grubsze. W pochmurne i deszczowe dni możesz zabezpieczyć wlot butelki np woreczkiem śniadaniowym przed napadaniem deszczu do środka.

Na zdjęciu opisana metoda zawieszenia butelki od odciętej gałązce. W pierwsze dni 15-20letnia brzoza daje około 400-500ml soku na dobę dla 1 gałązki, z której pozyskuje sok.

Aspekty prawne pozyskiwania soku z brzozy.

Jeśli brzoza rośnie na Twojej posesji, masz prawo pozyskiwać z niej sok. Jeśli drzewo rośnie na terenie sąsiada lub nadleśnictwa, powinieneś uzyskać zgodę na pozyskiwanie soku ze wskazanego drzewa. Leśniczy nie będzie stwarzał problemów, jeśli zechcesz pozyskiwać małe ilości soku na własne potrzeby.

Sok z brzozy przechowywanie. Jak przechowuję oskołę?

Oskołę staram się z rodziną wypijać na bieżąco. Zapasy przechowuję w lodówce lub innym chłodnym miejscu do 3 dni. Po tym czasie, lub przechowywana w temperaturze pokojowej ulega rozkładowi mikrobiologicznemu. Staje się mętna, zmienia zapach i nie nadaje się do spożycia.
W domowych warunkach można sok konserwować miodem lub kwaskiem cytrynowym. Wytrzymuje wówczas do 10 dni w chłodnym miejscu.

Sok z brzozy pasteryzacja.

Sok z brzozy dostępny na sklepowych półkach jest pasteryzowany. Traci przez to szereg swoich cennych wartości leczniczych. Samodzielnie w domu także możesz dokonać pasteryzacji soku, jeśli chcesz go przechować do zimy. Osobiście jestem zdania, że powinno się na bieżąco spożywać to co nam daje natura. Oskoła zalecana jest przede wszystkim w okresie przesilenia wiosennego. Później mamy dostęp do innych źródeł witamin i minerałów w postaci sezonowych warzyw i owoców.

Sok z brzozy cena.

W moim przypadku sok z brzozy pozyskuję za darmo. Jedynym kosztem jest mój czas, nakład pracy na pozyskanie soku. Wszelkie narzędzie takie jak szklana butelka, emaliowany garnek, siekierka, sekator, czy sznurek większość z nas ma pod ręką. Dla większości osób z miast kosztem będzie dotarcie do brzóz, rosnących z dala od zanieczyszczeń. Koszt pasteryzowanego, często dosładzanego i konserwowanego soku ze sklepowej półki to kilku do kilkudziesięciu złotych za 1 litr w zależności od wielkości opakowania i renomy/marży sprzedawcy.
Przykładowy skład sklepowego soku: sok z pnia brzozy (94,9%), cukier, regulator kwasowości: kwas cytrynowy. Jak widać, aż 5,1 % do obce dodatki, od których raczej nie poprawi się stan naszego zdrowia.

Zdecydowanie lepiej udać się na spacer lub wsiąść na rower i samodzielnie pozyskać prawdziwą, w 100% naturalną oskołę.

Podsumowanie.

Na Słowiańszczyźnie każdy pił oskołę. Nie badano jej składu, jednak doskonale znano jej magiczne działanie. Obecnie w procesie powrotu do naturalnych produktów oraz naturalnych metod wspomagania organizmu, sok z brzozy staje się coraz popularniejszy. Współczesna nauka oraz medycyna potwierdza lecznicze działanie oskoły (*2). Wierzę, że po lekturze artykułu każdy z Was będzie w stanie samodzielnie pozyskać sok z brzozy na własne potrzeby.

Źródło:
1) Własne i rodzinne doświadczenia praktykowane od pokoleń.
2) Muselin F et al. J Trace Elem Med Biol. (2018). The effect of cisplatin administration on certain trace elements homeostasis in rats and the protective effect of silver birch (Betula pendula).