Chaber bławatek – uprawa, miododajność, właściwości lecznicze

Chaber bławatek (Centaurea cyanus) dawniej uważany był za chwast, dziś doceniamy jego właściwości lecznicze oraz pszczelarskie. Roślinę stosuje się w leczeniu oczu, problemach skórnych oraz układu moczowego. Jest także składnikiem kosmetyków. Czy kobiety w ciąży lub karmiące piersią mogą stosować bławatka? Poznaj działanie chabra bławatka, jego uprawę oraz miododajność.

Charakterystyka i wygląd chabra bławatka.

Chaber bławatek (Centaurea cyanus) występuje naturalnie w Europie, Azji oraz Ameryce północnej. Jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych. Dorasta w zależności od wysokości zbóż do 90cm. Ma cienką łodygę, rzadkie ulistnienie i oczywiście piękne, niebieskie kwiaty, które zwabiają tysiące pszczół. Kwiaty maja średnicę około 2 – 3 cm, a każdy z nich składa się z 5 ciemnobłękitnych płatków. To właśnie od chabru pochodzi określenie koloru chabrowego – niebieskiego odcienia. Przez rolników oczywiście uważany za inwazyjny chwast (1 roślina wytwarza od kilkuset do 1600 nasion, które mogą czekać w ziemi na wykiełkowanie do kilkunastu lat, a korzenie do 6 lat!), przez medycynę ludową za roślinę leczniczą. Występuje pod ludowymi nazwami: jasieniec, macoszka, białas, wawer, głowacz lub wasilek. Płatki kwiatów są jadalne. Rolnicy traktują chaber jako chwast, pszczoły jako pożytek, a ludzie jako zioło. Poznaj lecznicze właściwości chabru.

Chaber bławatek właściwości lecznicze.

Płatki kwiatu chabru zbieramy oczywiście na początku kwitnienia z samego rana po opadnięciu rosy w słoneczny dzień. Aby zioło zachowało lecznicze właściwości, suszymy w przewiewnym i zacienionym miejscu o temperaturze około 35 stopni C. Jeśli po ususzeniu płatki nie zmieniły koloru, mamy pewność, że zachowały cenne właściwości lecznicze:

• wspomaga leczenie stanów grzybiczych skóry, trądziku oraz łupieżu
• zalecany jest na cerę przetłuszczającą się
• redukuje i uszczelnia pękające naczynie krwionośne
• wspomaga leczenie układu moczowego, a w szczególności chorobom nerek i zapaleniem pęcherza. Zapobiega powstawaniu kamienicy nerkowej.

Chaber bławatek łagodzi choroby oczu takie jak: stany zapalne, obrzęki i zapalenia spojówek. Napary i okłady zalecane są dla osób wrażliwych na promienie słoneczne oraz długo pracujące przed monitorem.

Chaber zawiera przede wszystkim:

• sole mineralne
• witaminę C
• potas
• mangan
• flawonoidy
• glikozydy antocyjanowe.

Antocyjany odpowiadają za procesy odtruwania organizmu, wspomagając także nerki i cały układ moczowy. Redukują i uszczelniają pękające naczynie krwionośne. Chronią oczy i pozytywnie oddziałują na nasz wzrok.

Płatki kwiatów oczywiście są jadalne i mogą urozmaicać sałatki. Z bławatka możemy przygotować także: soki, nalewki oraz napary stosowane wewnętrznie lub zewnętrznie. Wystarczy, że zalejesz 1 łyżkę suszonego chabru szklanką wrzątku, przykryjesz do zaparzenia na 15 minut i uzyskasz cenny napar – herbatkę leczniczą. Należy go spożywać między posiłkami w ilości nie większej niż 1/2 szklanki jednorazowo. Herbatka z chabru poprawia trawienie poprzez regulowanie pracy wątroby oraz woreczka żółciowego.

Nalewka z kwiatów chabru.

Nalewka z kwiatów chabru zalecana jest osobom z chorobami układu moczowego, wątroby, a także problemami skórnymi. Wystarczy, że 5 łyżek suszonych kwiatów, zasypiesz 2 łyżkami cukru i zalejesz 0,5 litra wódki 40%. Miksturę szczelnie zamkniętą odstawiamy w ciemne miejsce. Po tygodniu odcedzamy i możemy rozpocząć kurację leczniczą.

Płatki chabra bławatka zalane wrzątkiem, możemy także dodać do kąpieli. Uzyskamy wówczas antybakteryjne i antygrzybiczne oddziaływanie. Napar z chabru jest idealne na zewnętrzne okłady oczu, obrzęki oraz bóle stawów. Na wspomniane bóle stawów bardzo dobrze działa nalewka z propolisu.
Płukanka z chabru leczy zapalenie gardła, grzybicy i stanów zapalnych jamy ustnej.

Miododajność chabra bławatka.

Chaber bławatek jest chwastem polnym kwitnącym kilka miesięcy. Doskonale wypełnia luki pożytkowe. Z własnych obserwacji mogę potwierdzić jego dużą miododajność. Jest bardzo chętnie oblatywany przez nasze i okoliczne pszczoły.

Miododajność chabra bławatka wynosi: 250 – 350kg/ha zwartego łanu lub do 120 kg/ha w zbożu. Wydajność pyłkowa do 60 kg/ha. Odnóża pyłkowe zbierane przez pszczoły z chabru są kremowo-białe. Nektar z bławatka jest łatwo dostępny dla pszczół.

Miód chabrowy jest oczywiście rzadko spotykany, gdyż nie występują duże uprawy tej rośliny. Najczęściej spotykamy miód chabrowo-lipowy lub chabrowo-malinowy.

Miód chabrowy w stanie płynnym jest żółto-pomarańczowy z zielonym odcieniem podobnie jak miód lipowy. Ma specyficzny migdałowy smak. Charakteryzuje się dużą zawartością lizozymu. Odpowiada za:

• właściwości antygrzybiczne
• antynowotworowe
• niszczenie błon komórkowych bakterii.

Chaber bławatek – uprawa.

Chaber bławatek nie jest wymagającą rośliną. Dobrze rośnie także na glebach jałowych, suchych i przepuszczalnych. PH gleby obojętne lub o odczynie kwaśnym. Preferuje stanowiska słoneczne. Rośnie dziko jako chwast na polach uprawnych wśród zbóż. Ze względu na opisane powyżej cenne właściwości lecznicze oraz miododajne, jest także uprawiany przez zielarzy oraz pszczelarzy. Ogrodnicy tworzą z chabra piękne rabaty. Do uprawy polecamy odmiany o powiększonych, pełnych kwiatach:

• Rosa Ball (kwitnie na różowo),
• Schneemann (kwitnie na biało)
• Black Ball (wbrew swojej nazwy nie kwitnie na czarno),
• Jubilee Gem (karłowata wersja osiągająca do 35cm)
• Blue Boy (kwitnie na niebiesko),
• Red Boy (kwitnie na czerwono).
• Polka Dot (karłowata wersja osiągająca do 30cm)

Jak siać chaber?

Bławatka wysiewamy do gruntu w marcu oraz kwietniu w rozstawie około 15 cm. Z 1 grama nasion uzyskamy około 200 siewek. Pierwsze wschody następują już po 2 tygodniach. Po wzejściu sadzonek, zalecane jest uszczykiwanie w celu rozbudowy krzewienia. Roślina lubi nawożenie fosforem oraz potasem. Chaber kwitnie od lipca do sierpnia. Rośliny wysiane jesienią (tak jak w naturze), zakwitają od końca maja / czerwca aż do sierpnia. Owoce z nasionami są koloru sino-szerego.

Chaber bławatek w kosmetyce.

Chaber ma także zastosowanie w kosmetyce. Jest naturalnym, niebieskim barwnikiem wykorzystywanym także przez przemysł spożywczy oraz rzemieślniczy. Na jego bazie wytwarzane są produkty kosmetyczne przy chorobach grzybicznych skóry oraz łupieżu. Samodzielnie możemy zalać 1 łyżkę suszonych kwiatów chabru w szklance wody. Otrzymamy płukankę do włosów oraz domowy, antybakteryjny tonik do skóry.

Przeciwwskazania. Chaber bławatek w ciąży i karmieniu piersią.

Chaber bławatek podobnie jak większość ziół nie powinien być stosowany przede wszystkim przez kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz osoby uczulone na rośliny astrowate. Nie zalecany jest także dla małych dzieci. Zioła w kontakcie z niektórymi lekami wywołują niepożądane interakcje oraz alergie. Osoby przyjmujące leki, jak i kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, przed stosowaniem powinny skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Chaber_błaawatek